پيوست قرآني براي اثرگذاري حقيقي و ماندگار برنامهها
تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۹۹۵۲۶
خبرگزاری آریا-منصور قصریزاده مدیر شبکه رادیویی قرآن از نقش و اهمیت قرآن کریم به عنوان رسانهای جامع و کامل سخن گفت.
به گزارش خبرگزاری آریا به نقل از روابط عمومی رسانه ملی، آقای منصور قصریزاده که از قاریان باسابقه و بینالمللی ایران است قرآن را به عنوان شاخصی برای تمام برنامههای رسانهای مطرح میکند که اگر روح غالب بر تمام برنامهسازیها قرار بگیرد تاثیر رسانه را چندین برابر میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زمینه علاقهمندی شما در حوزه قرآن کریم از چه زمانی و به چه شکلی آغاز شده است؟
فعالیتهای بنده به دو بخش شخصی و کاری خلاصه میشود. در قسمت شخصی باید بگویم که از 9 سالگی در محضر قرآن کریم بودهام و با عنایت الهی و حمایت والدین، قرائت قرآن را شروع کردم. در جلسات قرآن و محافل قرآنی داخل و خارج کشور حضور داشتم، در مدارس، دانشگاهها، نهادها و سازمانها تدریس میکردم و اینها از جمله فعالیتهای من در این محیط محسوب میشود. در سال 1370 خداوند توفیقی به من داد و به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در مسابقات بینالمللی قرآن در کشور مالزی شرکت کردم و به مقام اول رسیدم.
علاوه بر قرائت، به حفظ قرآن هم پرداخته و با عنایت خداوند حافظ کل قرآن شدهام. هدفگذاری بنده به نحوی بوده که در زمینههای مختلفی فعالیت کنم. از سال 1377 وارد سازمان صدا و سیما شده و در جایگاههای مختلفی مانند دبیری خبر، مدیر بازبینی شبکه، مشاور معاون سیما، مشاور قائم رئیس مقام سازمان و... قرار گرفتهام.
روند برنامهریزیها و تولیدات در رادیو قرآن به چه شکلی بوده و هدفگذاریهای این شبکه با چه رویکردی پیش رفته است؟
رادیو قرآن در دو وجه به مباحث قرآنی میپردازد؛ ابتدا ظاهر آن که شامل قرائت، صوت و لحن، تجوید و زیباییها و ابعاد هنری قرآن کریم است که بسیار اثرگذار است و به عنوان یک شاخص برای رادیو قرآن محسوب میشود. اساسا علت اولیه به وجود آمدن این شبکه، فراگیری موضوع قرائت در سطح جامعه بوده است که در طول زمان با توجه به توفیقاتی که در این زمینه به دست آمد، بحث محتوا نیز به آن اضافه شد.
دو وجهی که به آن اشاره کردم شامل شکل و محتواست. تلاش من و همکارانم این بوده که علاوه بر وجه ظاهری، به مباحث معنوی و باطنی قرآن کریم نیز توجه شود. قاعدتا در بخش دوم مسئلهای که حایز اهمیت است معارف و علوم قرآنی است؛ مباحثی از جمله تفسیر، شان نزول و تاریخ، نگارش یا رسمالخط و حتی مباحث جدیدی مانند هرمنوتیک که در شناخت متون قدیمی و فاخر، تعبیرشناسی میکند. همه این موارد دارای سطوح تخصصی و عمومی هستند.
رویکرد پیش رو در رادیو قرآن علاوه بر تولیدات تخصصمحور، ارائه مطالب پیچیده و سنگین قرآنی به گونهای عام است تا همگی بتوانند از آنها بهرهمند شوند. برنامههای صبحگاهی مانند «خشت بهشت» و «مسیر انس» برای همه سطوح جامعه ارائه میشوند و به مباحثی از جمله سبک زندگی میپردازند. در کنار آنها برنامههای تخصصی مانند «قرآن و اندیشه» به مباحث قرآنی از نظر اندیشمندان و پیشکسوتان توجه دارد.
همچنین در بحث تلاوت باید توجه کنیم که این بخش نیز شامل دو سطح عمومی و تخصصی است. در بخش دوم، قرآن به صورت کاملا حرفهای و هنری همراه با صوت و تجوید خاص تلاوت میشود که این فضا برای همه مردم امکانپذیر و برای همگی قابل اجرا نیست. به همین خاطر برای اینکه همه مخاطبان از بحث قرائت بهره ببرند برنامههایی را در رادیو قرآن در نظر گرفتهایم که انشاءالله اجرا خواهند شد و همینطور بیش از گذشته به تلاوتها و قاریان ایرانی میپردازیم.
به طور کلی رسانه تا چه اندازه توانسته است در حوزه علوم قرآنی موفق باشد؟
هر زمان که برنامههای معارفی و قرآنی مورد توجه مخاطب قرار بگیرد، میتوان گفت: به توفیق رسیدهایم. در واقع همه طرحها و برنامهها برای اثرگذاری حقیقی و پایا، باید پیوست قرآنی داشته باشند. تاکید من در اینجا بر تمام برنامههای صداوسیماست. به طور مثال در یک برنامه ورزشی یا هنری باید دقت کنیم به مبانی قرآنی و اخلاقی که در دین ما بسیار به آنها تاکید شده و عدم توجه به آنها ممکن است پیامدهای فردی و اجتماعی داشته باشد، توجه شود.
باید بتوانیم بر پایه شاخصهای قرآنی خود را ارزیابی کنیم و این شاخص را به عنوان یک اصل بپذریم در این صورت است میتوانیم به پاسخی درست در رسانه برسیم. به نظر حقیر به رغم توفیقات انکارناپذیری که داشتهایم، هرگز نباید به این سطح از برنامهسازی قانع و راضی باشیم، چراکه تا نقطه مطلوب ما فاصله زیاد است. حق ظاهری و باطنی قرآن کریم در برنامهسازیهای ما به درستی ادا نشده است. البته بدین معنا نیست که قرائت قرآن یا تعداد برنامههای قرآنی را زیاد کنیم. هدف این است که در باطن برنامهها اصول قرآنی و معارف اهل بیت (ع) ترویج داده شود. حتی در گونه کمدی که به طور مثال ممکن است به مسخره کردن، هجو یا بیاحترامی منجر شود، میتوان اصول قرآنی را جای داد.
میتوان شاد بود و طنز داشت در کنار آن با نگاه بر اصول قرآنی به مباحث فرهنگی و اجتماعی پرداخت. بدین صورت رسانهای با تولیدات قرآنی شکل میگیرد به معنی تاثیر قرآن کریم بر رفتار اجتماعی که توسط برنامهسازی با محتوا محقق میشود.
برای ایجاد رسانهای با این ویژگیها، رادیو چه نقشی دارد؟
بهتر است ببینیم خود برنامهسازان به اینگونه برنامهها تا چه حدی باور دارند. هر چه قدر باورها و التزامات عملی سازندگان بیشتر باشد قطعا برنامهها اثرگذارتر خواهد بود. در کنار آن باید بررسی کنیم که چه میزان روی جامعه اثر گذاشته و توانستهایم با مخاطب ارتباط برقرار کنیم و متناسب با نیازهای او پیش برویم؛ اگر در اصلاح و ارتقای باورهای اجتماعی موثر بودهایم، میتوانیم بگوییم، رادیو موفق عمل کرده است.
فکر میکنم هنوز مانده تا به نقطه مطلوب برسیم. این به معنای ضعف در تلاشها و کمکاری نیست، ولی میدانیم که برای خوب شدن نمیتوان حدی را به ویژه در رابطه با دین و حقیقت آن تعیین کرد. رادیو به علت برد بیشتری که از سایر رسانهها دارد و نفوذی که در گوش مردم ایجاد میکند و میتواند از قوه تخیل مخاطب استفاده بیشتری کند و قاعدتا در تمام مواردی که گفتم، تاثیر زیادی در جامعه دارد.
منبع: خبرگزاری آریا
کلیدواژه: پیوست قرآنی برنامه سازی رادیو قرآن قرآن کریم برنامه ها رسانه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۹۹۵۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاهی به یک نمایشگاه هنری قرآنی/ مسؤولیتی که امید را زنده میکند
به گزارش خبرنگار مهر، هنرهای سنتی به ویژه خوشنویسی، هنری نیست که هنرمند در آن ظرف چند سال بتواند به درجه استادی برسد و این مهم دههها طول میکشد اما در کشورمان ایران، هنرمندانی داریم که تمام عمر خود را صرف هنری کردهاند که نتیجه آن میتواند کتابت کلمات نورانی قرآن مجید باشد. امروزه آیات قرآن کریم به عنوان یکی از محورهای اصلی در خوشنویسی به کار میرود و در میان خوشنویسان کمتر کسی را میتوان یافت که بخشی از قرآن کریم یا تمام آن را در قالبهای گوناگون ترسیم نکرده باشد. خط خوش و خوشنویسی هنری است که همیشه توأمان با قرآن بوده است و یکی از والاترین هنرهای قرآنی به حساب میآید، همچنان که از پیامبر رحمت نقل شده است: «هر کس آیه بسم الله الرحمن الرحیم را برای بزرگداشت خداوند به خطی خوش بنویسد، بخشیده خواهد شد.» (منیه المرید، ص ۳۵۱)
در ابتدای جریان نگارش قرآن، تنها خط مورد استفاده «خط کوفی» بود اما به تدریج و با ورود اقوام مختلف با فرهنگها و خطهای متفاوت، تنوعی در تعداد و انواع خط قرآنی به وجود آمد و امروزه قرآن کریم با خطوط «نسخ»، «نستعلیق»، «ثلث»، «ریحان»، «معلی» و … به نگارش در میآید. علاوه بر نگارش مرسوم قرآن بر روی کاغذ که به صورت کتاب و جزوه عرضه میشود، نگارش قرآن روی سنگ، چوب، شیشه و اشیای دیگر و نیز ساخت تابلوهای قرآنی با آمیزهایی از هنرهای گوناگون چون «تذهیب»، «نگارگری»، «معرق کاری»، «منبت کاری» و … هم در جامعه هنری ما مرسوم شده است.
تاثیرات یک نمایشگاه تخصصی بر رشد هنرهای قرآنی
در میان برگزاری نمایشگاههای مختلف هنری که برگزار میشوند، کمتر پیش آمده توجهی ویژه به خوشنویسی و به ویژه خوشنویسی قرآنی شود. البته برگزاری نمایشگاههای سالانه قرآن کریم که در ماه مبارک رمضان برگزار میشوند، محملی برای گردهمایی هنرمندان قرآنی در کنار ناشران و نمایش برخی آثار آن هنرمندان است اما آن نمایشگاهها به صورت ویژه نتوانسته اند از ظرفیت هنرهای قرآنی استفاده کنند.
یدالله کابلی هنرمند و استاد پیشکسوت خوشنویسی با اشاره به برگزاری نخستین دورههای نمایشگاههای قرآن، گفت: در آن سالها در اولین و دومین دوره برگزاری نمایشگاه قرآن شاهد آن بودیم که این نمایشگاه با محوریت خط و خوشنویسی برگزار میشد اما کم کم در دورههای بعد صور قرآنی و فروشگاههای نشر قرآن افزوده شدند و در نهایت کار به جایی رسید که خط و خوشنویسی کنار گذاشته شد.
جسته و گریخته نمایشگاههایی با عناوین «تذهیب و هنرهای قرآنی» نیز در مراکز دانشگاهی همچون بنیاد ایرانشناسی برگزار میشود اما همگی اصل مطلب را در نمایشی کامل و جذاب ادا نمیکنند. شاید بتوان گفت نمایشگاه «روایت باران» که ۳۱ فروردین ماه در فرهنگسرای نیاوران آغاز به کار کرد، یکی از منحصربه فردترین نمایشگاههای مبتنی بر هنر قرآنی؛ خوشنویسی سنتی باشد و میتوان نمونهای جذاب از جلوههای هنرهای قرآنی را در این نمایشگاه مشاهده کرد؛ نمایشگاهی که متشکل از آثار قدیمی و جدید از هنرمندان بهنام و بزرگ خوشنویس و خطاط در کنار هنرمندان جوان و کاربلد این حوزه است.
غلامحسین امیرخانی، محمد سلحشور، یدالله کابلی، علیاشرف صندوقآبادی، محمدعلی گرجستانی، علیرضا کدخدایی، عبدالصمد صمدی، محمد علی قربانی، رضا مافی، علیرضا اسکندری، مجتبی سبزه، احمد پیلهچی، فتحعلی واشقانی فراهانی، احمد شفیعیها، رسول مرادی، غلامرضا راهپیما، ذبیحالله لولوئیمهر، عارف براتی، علی تَن، عبدالحسین قزوینی، علیاکبر پگاه، سیدرسول آقامیری، سمیه ولیان، مهرک عبدالصالحی، زهرا عینکزاده، هادی هنردوست، فرشته احمدی، فاطمه نظری، مریم فیضپور، طاهره الله دادیان، محمد ارزگانی، محمدجواد شکوهیفر، پیمان پیروی، برنا فرخنسب، مرضیه منیری، حسین بدیعی نامقی، الهام دهقان، مریم مرتضایی، هومان بابا اولادی، سمیه جوادیان، جواد لنگری، مجتبی ابراهیمی، سید مرتضی جعفری، اسماعیل نبهانی، خسرو شیرچی، افسانه زهری، کوروش مظفربیگی، ابوالفضل خزاعی، محمد خزاعی، خدیجه فلاحی، پیمان سادات نژاد، محمد مدعالی، علیرضا زندی، رقیه ترکمنها، پیمان پیروی، مجید رجایی، محمدصادق احدپور، سیفالله مجیدی، مصطفی، عزیزاللهی، سحر فرید، گوهر همایی، زهرا میرزایی، علی مهری، اعظم علیزاده نیک، شهربانو نجفی، مینا موسوی، فرامرز تیمور نژاد، معصومه بختیاری، نیما حسن پور، زهرا باقرنژاد، زهرا عظیمی، علی گنجی، وحید احمدزاده، صفر نورزاده، علی قربانی حکیم، علیرضا قندالی، پوریا منصورزاده، نرگس بیگمرادی، غلامرضا سپهری، ازهار شرکا، عبدالله کلهری، رضا ظریفیان، مصطفی تاجیان، نفیسه تقوی، مسعود سعادت، کمال سلیمانیان، سمیرا بصیریکیا، رضا زدوار، نسیبه هادیپور، زهرا حاج ابراهیمی، نوشین شمعریز، انسیه ادیب، ساناز راجی، حکیمه یزدانپرست، احمد ابوطالبیان، غفار قنبرپور، غلامرضا یادگار، سیدعلی فخاری، محسن میرحسینی، مهرناز قربانپور، مهرناز قربانپور، فاطمه کاظمی، بهادر پگاه، میرحیدر موسوی، حمید احمدی، علی آقا حسینی، رضا مقدم، اعظم ابهرچایی، طیبه ارزندریانی، افسانه شهبازی، محمود رحیمی عهد، حسین غلامی و سهیلا لشگری، هنرمندانی هستند که آثارشان توسط شورای هنری نگارخانه ترانه باران که به صورت تخصصی به هنرهای قرآنی به ویژه خوشنویسی میپردازد، انتخاب شده است.
فراخوان دریافت آثار این نمایشگاه، دی ماه ۱۴۰۲ اعلام شد. بعد از آن، ۲ نشست شورای هنری و انتخاب آثار نمایشگاه «روایت باران» برگزار و در نهایت نیز ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۳ نمایشگاه، افتتاح شد.
در این نمایشگاه، آثار قرآنی در بخشهای کتابت، قطعه، سطر، حجم، چلیپا، خط نقاشی، حجم و … در ۲ بخش هنرمندان معاصر و بخش قدما به نمایش درآمده است. در نیم طبقه فوقانی گالری اصلی فرهنگسرای نیاوران، مجموعهای از آثار تاریخی نمایش داده شده که از آن جمله میتوان به خط کوفی دوران اولیه اسلامی و خطوطی با قدمت قرن دوم و سوم هجری اشاره کرد. همچنین از دوره قاجار نیز چندین اثر در معرض دید عموم گذاشته شده است. در میان آثار، برخی آثار خط نقاشی و سیاه مشق رضا مافی نیز دیده میشوند که خوشنویسی سنتی را با شیوههای نقاشی مدرن تلفیق کرده بود.
لزوم حمایت عملیتر دولت از هنرهای قرآنی
نمایشگاه هنرهای قرآنی «روایت باران» اولین قدم از جریانی است که در بخش خصوصی انجام میشود و ارزشمند است که قطعاً باید تقویت شود. بر اساس گفته صاحبنظران دینی و هنری، اگر بخواهیم فرهنگ قرآنی در جامعه همهگیر شود باید با زبان هنر آن را نشر داد، چون بسیار نافذتر است و جلوههای بهتر و تأثیرگذارتر دارد. در واقع اگر قرآن و مفاهیم قرآنی با زبان و شیوه هنرمندانه ارایه شود، قطعاً تاثیر بهسزایی دارد که باید از سوی مراکز فرهنگی و هنری ذیربط مورد حمایت قرار گیرد. اختصاص بخش کوچکی از بودجه سازمانها و نهادها به خرید آثار هنری و آثار قرآنی، یکی از راههای حمایتی در این عرصه خواهد بود اما این طرح برای اجرایی شدن فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است.
همچنان که علی اشرف صندوق آبادی هنرمند باسابقه خوشنویس در این مورد گفت: وقتی قانون شود که درصدی از بودجه یک سازمان به خرید آثار هنری اختصاص پیدا کند اما خریدی نبینیم، مشکل از مدیریت آن است؛ یعنی وقتی هیچ خریدی جدی انجام نشده به نظرم مشکل مدیریتی است و بهتر است دولت، دست کارآفرینان را باز بگذارد.
به گفته صندوق آبادی که عضو شورای نمایشگاه «روایت باران» است، نگاه در این نمایشگاه این است که دولت، حمایتی عملیتر را ایفا کند تا بتوانیم از هنرمندانی که فعال هستند، حمایت بیشتری کنیم.
چطور به حضور هنرمندان قرآنی امید داشته باشیم؟
نکته مهم بعدی، توجه تخصصی به آثار هنری قرآنی چه در بعد فرهنگی و چه در بعد اقتصادی است که بیش از گذشته جلوهگر شده است و در این عرصه باید هنرمندانی که در عرصه هنرهای قرآنی فعالیت میکنند، دیده و به جامعه ملی و بین المللی معرفی شوند که این روند، مسؤولیت متولیان امر همچون وزیر فرهنگی و ارشاد اسلامی، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر و دیگر مدیران مسؤول ذیربط را بیشتر میکند. اگر اکنون به هنرمندان فعال در عرصه کتابت و هنرهای قرآنی توجه نداشته باشیم، با توجه به شرایط جامعه و وضعیت اقتصاد هنر چگونه میتوانیم چند سال دیگر به حضور و فعالیت این هنرمندان در زمینه قرآن امید داشته باشیم؟ شاید کم کم هنرهای قرآنی که حتماً مهمترین منبع اقتصاد فرهنگی کشورمان محسوب میشود، با کم توجهی به سمت کمرنگ شدن پیش رود. توجه به اقتصاد و سرمایه گذاری در این حوزه در توسعه و ترویج هنرهای قرآنی تاثیر مستقیم و بهسزایی دارد؛ همچنان که نمیتوان از این مهم چشم پوشی کرد که نسخ خطی قرآن این قابلیت را دارند که رکورد فروش آثار را در اکسپوها و حراجیها جابهجا کنند.
کد خبر 6099777